Technika Gordona – syntetyka
Syntetyka została przedstawiona przez jej twórcę – Williama Gordona w książce pod tytułem „The Developement of Creative Capacity”, która oparta jest na piętnastoletnich badaniach autora. Słowo to wywodzi się z greckiego i oznacza łączenie się odrębnych elementów, pozornie nie mających związku. Ideą przewodnią syntetyki jest poszukiwanie nowych, niekonwencjonalnych rozwiązań problemów. Metoda ta daje dobre wyniki w przypadkach bardzo trudnych, złożonych i ugruntowanych przez psychikę. Wzrost prawdopodobieństwa sukcesu w rozwiązaniu problemów przy użyciu tej metody zależy od przezwyciężenia trudności, jakie powstają przy dochodzeniu do spodziewanego rezultatu.
Prowadząc dyskusję kierownik grupy przedstawia problem w sposób jak najbardziej ogólny. W trakcie dyskusji zagadnienie ulega zawężeniu i jest bardziej szczegółowo definiowane. Gordon wyróżnia cztery rodzaje analogii:
- Bezpośrednia – za najbardziej twórczy i niewyczerpany rodzaj tej analogii Gordon uważa wnioskowanie z porównań występujących w przyrodzie zjawisk i ich działaniem zbliżonym do rozpatrywanego zagadnienia. Dzięki tej metodzie można w krótkim czasie zgromadzić wiele stosunkowo dobrych pomysłów. Polega ona na porównywaniu obiektów, takich jak: wyroby, zespoły, produkty, struktury, systemy zarządzania, itp. podobnych do siebie pod jakimś względem. Konkretnych odnośników, które dadzą się łatwo zauważyć i wyodrębnić.
- Personalna – (osobista, cielesna, utożsamiania się), polega na identyfikacji osoby poszukującej rozwiązania z problemem lub jego elementami składowymi. Metoda ta opiera się na przekonaniu, że prawa, wynalazki odkrywa się na sobie samym poprzez autoobserwację i autoanalizę. W ten sposób dochodzi się do nowych sformułowań, dzięki którym można lepiej i głębiej poznać badane zjawisko. Punktem odniesienia jest człowiek oraz jego odczucia. Takie eksperymentowanie na samym sobie doprowadziło do obalenia wielu mitów lub odkrycia wielu prawd.
- Symboliczna – różni się od pozostałych analogii sposobem opisu zjawiska. Wykorzystuje się w niej metafory, symbole, język poetycki. Pozwala to zauważyć najgłębsze podświadome skojarzenia, które powstają w wyniku symbolicznego przedstawiania zjawisk. Ten sam symbol może znaleźć odwzorowanie w różnych przejawach wiedzy i działalności ludzkiej. W sztuce jest on celem samym w sobie, w nauce i technice staje się tylko środkiem do osiągnięcia celu. Analogia symboliczna charakteryzuje się jakościowym ujmowaniem zjawisk, a także znacznie krótszym czasem ich wyrażania.
- Fantastyczna – odrywanie się od istniejącej rzeczywistości i puszczanie wodzy fantazji, wyobrażanie sobie sytuacji baśniowych. Pozwala to nie myśleć o ograniczeniach jakie niesie za sobą rzeczywistość i tworzenie rozwiązań całkowicie oryginalnych. Metodę tą cechuje wyrażanie pragnień oraz wyobrażeń rzeczy, zdarzeń, sytuacji, które w rzeczywistości nie istnieją. Prowadzi to do pobudzenia naszej wyobraźni i wywołania stanów psychicznych charakterystycznych dla marzeń sennych czy świata baśni. Jest to potrzebne do stworzenia czegoś zupełnie nowego, niekonwencjonalnego.
Poszukiwanie pomysłów za pomocą analogii Gordona obejmuje następujące stadia:
- Ustalenie obiektu do usprawniania – obejmuje czynności dla precyzyjnego opisania obiektu do usprawnienia ze szczególnym wskazaniem miejsc do zastosowania odpowiedniej analogii.
- Przeprowadzenie analogii – celem jej użycia jest tworzenie i zbieranie pomysłów do usprawnienia obiektu wyjściowego. Przeprowadzenie analogii obejmuje czynności związane z zastosowaniem odpowiednio dobranej analogii.
- Analizowanie przedstawionych pomysłów – obejmuje „oswajanie dziwności”, służącej do dostosowaniu ich do otaczającej rzeczywistości, realnych potrzeb i warunków.
- Opracowanie usprawnienia – polega na łączeniu pomysłów lub ich fragmentów w całość, która daje wariant rozwiązania problemu.
